ΟΡΙΣΜΟΣ

Ακράτεια ούρων είναι η οποιουδήποτε βαθμού απώλεια ούρων χωρίς την θέληση του ασθενούς. Είναι πολύ συχνή πάθηση, αφορά άνδρες αλλά δυο φορές περισσότερο τις γυναίκες. Συνήθως είναι ένα πολύ ενοχλητικό σύμπτωμα που επηρεάζει την ποιότητα ζωής των πασχόντων, συχνά τους περιορίζει κοινωνικά, αλλά δυστυχώς πολλοί διστάζουν να μιλήσουν για το πρόβλημά τους στον Ουρολόγο.

ΤΥΠΟΙ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ

Ακράτεια προσπαθείας: όταν έχουμε απώλεια ούρων κατά την άσκηση, φτέρνισμα, βήχα, γέλιο, άρση βάρους, περπάτημα, ουσιαστικά όταν αυξάνεται η πίεση στην κοιλιά. Οφείλεται, κυρίως, στην χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους με αποτέλεσμα η ουροδόχος κύστη και η ουρήθρα να μην στηρίζονται σωστά.

Ακράτεια ούρων επιτακτικού τύπου: απώλεια ούρων που συνοδεύεται από έντονη επιθυμία προς ούρηση. Η κύστη συσπάται χωρίς την θέληση του ασθενούς τόσο έντονα που δεν μπορεί να την καταστείλει και δεν προλαβαίνει να φτάσει στην τουαλέτα. Συμβαίνει ακούσια σύσπαση του μυός της κύστης (εξωστήρας μύς της κύστης). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία αλλά η μορφή αυτή ακράτειας επιδεινώνεται με τη λήψη καφεΐνης, αλκοόλ και διαφόρων άλλων όξινων τροφών. Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα του επιτακτικού τύπου ακράτειας είναι συχνουρία με μικρές ποσότητες ούρων , επιτακτικότητα και νυκτουρία.

Μικτού τύπου ακράτεια: χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό των δυο προηγούμενων τύπων και αποτελεί τον πιο συχνό τύπο. Υπολογίζεται πως περίπου 30% των ακρατειών είναι μικτού τύπου.

Ακράτεια από υπερχείλιση: συμβαίνει όταν η ουροδόχος κύστη δεν αδειάζει καλά, δημιουργείται κατακράτηση ούρων και αποβάλλονται τα ούρα μόνο όταν η κύστη υπερπληρώνεται… «παραγεμίζει».

Οι κύριες αιτίες είναι η καλοήθης υπερπλασία (διόγκωση) του προστάτη και η ατονία της ουροδόχου κύστεως (δεν έχει την δύναμη να συσπαστεί), στενώματα της ουρήθρας, σακχαρώδης διαβήτης και περιφερική νευροπάθεια.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Ηλικία – το πρόβλημα αυξάνεται με την πάροδο των χρόνων.

Πολυτοκία – γυναίκες που έχουν γεννήσει πολλές φορές είτε με φυσιολογικό τρόπο είτε με καισαρική τομή.

Παχυσαρκία – επιδεινώνει το πρόβλημα.

Εμμηνόπαυση – λόγω έλλειψης της προστατευτικής δράσης των οιστρογόνων.

Επεμβάσεις στην πύελο: υστερεκτομή, προστατεκτομή κ.α.

Διάφορες παθήσεις: σακχαρώδης διαβήτης, δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη, άνοια, νόσος Altzheimer, ουρολοιμώξεις.

Λήψη φαρμάκων.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Ο έλεγχος περιλαμβάνει μια σειρά εξετάσεων πριν καταλήξουμε σε διάγνωση και εξατομικεύονται κατά περίπτωση. Ο ειδικός ιατρός θα αποφασίσει τι από τα παρακάτω χρειάζεται να πραγματοποιηθούν για να επιλεγεί η καταλληλότερη θεραπεία:

Λεπτομερές ιατρικό ιστορικό.

Κλινική εξέταση.

Ημερολόγιο ούρησης.

Εξέταση ούρων.

Υπερηχογράφημα ουροποιητικού συστήματος προ και μετά ούρησης.

Κυστεοσκόπηση.

Ουροροομετρία.

Ουροδυναμικός έλεγχος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Στις μέρες μας έχουμε πολλές δυνατότητες να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα μόνιμα και με υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Για τη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση της ακράτειας είναι πολύ σημαντικό να ξεχωρίζεται το είδος και η αιτία από την οποία προέρχεται. Εάν δε γίνει αυτό η ακράτεια μπορεί όχι μόνο να μη θεραπευθεί, αλλά και να επιδεινωθεί. Συνεπώς πριν από οποιαδήποτε αντιμετώπιση είναι καλό να επισκεφθούμε τον εξειδικευμένο ουρολόγο. Είναι πιθανό να χρειαστούν ένα από τα παρακάτω ή συνδυασμός αυτών:

Εκπαίδευση της ουροδόχου κύστεως – τροποποίηση διατροφικών συνηθειών.

Φυσικοθεραπεία – ασκήσεις του πυελικού εδάφους, γνωστές ως ασκήσεις Kegel, οι οποίες ενδυναμώνουν τους μυς του πυελικού εδάφους.

Ηλεκτροδιέγερση – μια σύγχρονη και συνάμα απλή μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στη ακράτεια προσπαθείας όσο και στην επιτακτική ακράτεια. Η ηλεκτρική διέγερση ενισχύει τους μυς της πυέλου κατά τρόπο παρόμοιο με την άσκηση των μυών.

Φαρμακευτική θεραπεία.

Χειρουργική θεραπεία – βασίζεται στην τοποθέτηση ειδικών ταινιών ή στην τοποθέτηση ειδικού τεχνητού σφιγκτήρα. Αντιμετωπίζουν μόνο την ακράτεια προσπαθείας. Μοντέρνες επεμβάσεις με μικρό χρόνο νοσηλείας, συνήθως μιας ημέρας, και με άριστα αποτελέσματα.

Η επιτακτικού τύπου ακράτεια αντιμετωπίζεται κυρίως φαρμακευτικά. Νεώτερα φάρμακα είναι πιο ασφαλή με λιγότερες παρενέργειες. Οι κυριότερες παρενέργειες είναι ξηροστομία, ξηροφθαλμία, δυσκοιλιότητα και ταχυκαρδία. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ένεση μέσα στην ουροδόχο κύστη βουτυλινικής τοξίνης Α, ενός φαρμάκου, που μειώνει την συσπαστικότητα της κύστης. Η ένεση αυτή μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία και περιορίζει τις παρενέργειες από του στόματος φαρμακευτικής αγωγής. Η διάρκεια της είναι περίπου τέσσερις με έξι μήνες και πρέπει να επαναλαμβάνεται. Νέα τεχνολογικά επιτεύγματα προστίθενται συνεχώς στη θεραπεία της ακράτειας από έπειξη, όπως η νευροδιέγερση συγκεκριμένων ριζών του νωτιαίου μυελού με την αναίμακτη τοποθέτηση ειδικών ηλεκτροδίων, που ενεργοποιούνται από ένα βηματοδότη, που εμφυτεύεται στο σώμα.